Tháng 8: Charles X thoái vị, Louis-Philippe I lên ngôi Trois Glorieuses

Ngày 1 tháng 8, La Fayette tới Palais-Royal cùng với ủy ban thành phố lâm thời, trao quyền lực lại cho Louis-Philippe. Một chính phủ mới được thành lập. Để tránh đụng chạm những người cộng hòa, Louis-Philippe chấp nhận hầu hết các đề nghị của ủy ban thành phố. Riêng François Guizot từ Bộ Giáo dục được chuyển sang Bộ Nội vụ, còn Victor de Broglie bị gạt ra, nhưng lại có chân trong Hội đồng chính phủ cùng với Casimir Perier, André Dupin, Jacques Laffitte, Mathieu Louis MoléTướng Sébastiani. Louis-Philippe cũng thay cảnh sát trường Paris và từ ngày 2 đến ngày 5, chỉ định các bộ trưởng Ngoại giao, Giáo dục cùng nhiều chức vụ quan trọng của chính phủ.

Lâu đài Saint-Cloud, 1845Lâu đài Rambouillet ngày nay, 2004

Charles X rời lâu đài Saint-Cloud vào đêm 30 sang ngày 31 rồi trải qua một ngày ở Grand Trianon, cạnh cung điện Versailles. Tiếp đó nhà vua chuyển tới lâu đài Rambouillet vào đêm 31 tháng 7 sang ngày 1 tháng 8. Buổi sáng, Charles X tiếp đại sứ Anh Charles Stuart tới khuyên nhà vua nên công nhận chức vụ quan phụ chính của Louis-Philippe. Charles X cũng gặp đại tá Berthois, người tùy tùng của Louis-Philippe, tới báo La Fayette cùng quân đội sẽ tới vào ngày mai. Mặc dù nhận được những lời khuyên nên chống lại, Charles X đã làm mọi người ngạc nhiên khi quyết định công nhận vị trí mới của Louis-Philippe. Rạng sáng ngày 2, văn tự với chữ ký của Charles X về tới Palais-Royal:

Nhà vua, muốn kết thúc sự lộn xộn vẫn còn ở thủ đô và một phần nước Pháp, đồng ý chỉ định người em họ, Công tước Orléans, giữ chức vụ quan phụ chính. Nhà vua cũng rút lại chiếu dụ ngày 25 tháng 7, tán thành hai viện sẽ họp vào ngày 3 tháng 8 và ngài hy vọng điều đó sẽ đem lại yên bình cho nước Pháp. Nhà vua sẽ đợi ở đây cho đến khi người đưa bản tuyên bố này quay trở lại. Nếu có mưu hại xâm phạm tính mệnh hay sự tự do của nhà vua và gia đình, ngài sẽ kháng cự cho tới chết.[32]

Louis-Philippe gửi lại một bức thư cho Charles X nhưng tránh né về việc chỉ định. Chức vụ quan phụ chính Louis-Philippe đã nhận từ các nghị sĩ và việc tránh né này ngầm khẳng định sự cai trị của Charles X đã kết thúc. Tướng Girardin trở về Rambouillet mang theo câu trả lời của Louis-Philippe. Nghe theo lời khuyên của Marmont, Charles X thoái vị nhường ngôi cho người cháu. Chiều ngày 2 tháng 8, Charles X gửi một bức thư cá nhân cho Louis-Philippe và tới Palais-Royal lúc 11 giờ đêm:

Em họ ta,

Ta rất phiền muộn về những tổn hại đến nhân dân [...]. Ta quyết định thoái vị, nhường ngôi cho cháu trai ta, công tước Bordeaux. Thái tử, người cũng chia sẻ với ta, đã đồng ý nhường quyền lợi cho cháu trai. Với chức vụ quan phụ chính, em hãy tôn xưng Henri V lên ngôi. Em hãy dùng mọi phương cách để điều hành chính phủ trong thời gian vua còn nhỏ tuổi [...].[33]

Cũng trong ngày 2, bốn ủy viên của Louis-Philippe tới gặp Charles X để thương thuyết về điều kiện cựu hoàng ra đi. Nhưng Charles X chỉ tiếp công tước Coigny và từ chối, muốn ở lại đợi sự đăng ngôi của cháu trai mình. Vào thời điểm đó, Charles vẫn còn 10 ngàn quân trung thành. Ba ủy viên còn lại bỏ về Paris, Odilon Barrot tới gặp Louis-Philippe lúc 4 giờ sáng tại Palais-Royal. Nhận thấy cần phải cưỡng buộc, Louis-Philippe yêu cầu La Fayette tới Rambouillet.

Ngày 3 tháng 8, Louis-Philippe thông báo trước hai viện về việc Charles X và con trai thoái vị. Buổi chiều, một đội quân khoảng 10 tới 20 ngàn, do tướng Pierre Claude Pajol chỉ huy, tiến về Rambouillet. Ba người, Odilon Barrot, Nicolas Joseph Maison và Auguste de Schonen tới báo trước. Khi Charles X hỏi có bao nhiêu quân đang tới, Maison trả lời: 80 ngàn. Ngay lập tức, Charles X cùng tùy tùng rời Rambouillet về hướng Cherbourg. Ngày 16 tháng 8, Charles X mới tới nơi và Louis-Philippe cũng gửi cho cựu hoàng 600 ngàn franc lấy từ ngân khố với sự bảo đảm cá nhân.[34] Không còn là vua, Charles X mang tước hiệu Bá tước Ponthieu, sống lưu vong và mất ngày 6 tháng 11 năm 1836 tại Gorizia, thuộc Đế chế Áo.

Ngày 7 tháng 8, Nghị viện biểu quyết đưa Louis-Philippe lên ngôi, trở thành Vua của người Pháp, không còn xưng là Vua nước Pháp như các vị quân vương nhà Bourbon trước đó. Ngày 9, tại Palais Bourbon, nền Quân chủ tháng Bảy được tuyên bố chính thức thành lập.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trois Glorieuses http://books.google.com/books?id=07MFAAAAQAAJ http://books.google.com/books?id=8LrO-4wjO0wC http://books.google.com/books?id=CLU7AAAAMAAJ http://books.google.com/books?id=GoAzek1_qYYC http://books.google.com/books?id=K2PkTaVL0UoC&dq http://books.google.com/books?id=KJzTPQAACAAJ&dq=i... http://books.google.com/books?id=LXgEWlZp6-sC http://books.google.com/books?id=MKUuAAAAMAAJ http://books.google.com/books?id=WTMYAAAAMAAJ http://books.google.com/books?id=WyBSAAAACAAJ